Năm 1996, ông Nguyễn Anh Toán (sinh năm 1947) mới có đủ điều kiện để thực hiện mơ ước từ thời thanh niên, đó là xây dựng một vườn lan cho riêng mình. Ông chọn cho mình một phong cách riêng là chuyên sưu tập và trồng lan rừng. Bước đầu việc trồng và kinh doanh lan rừng đã mang lại hiệu quả kinh tế cũng như thỏa niềm đam mê của ông là đưa loài hoa của núi rừng về với đất biển.
Những ngày đầu hè, thời tiết oi bức, ngột ngạt. Nhưng khi bước vào khoảng sân rộng chừng 50m2 phía trước nhà của ông Toán tại xóm 2 (xã Yên Lộc, huyện Kim Sơn), chúng tôi như bước vào một không gian hoàn toàn khác, mát lạnh và tràn ngập màu sắc. Gần 100 giò lan đủ loại, kiểu dáng khiến cho ta có cảm giác thư thái, nhẹ nhàng.
Chỉ cho chúng tôi xem những giò lan ưng ý nhất, ông Toán nói: Sở dĩ gọi tên giống lan này là lan Vũ nữ bởi những cánh hoa nở ra có hình dáng như một cô gái đang nhảy múa, với tà váy dài thướt tha. Cũng giống lan Vũ nữ nhưng hoa có mùi thơm thoang thoảng, ngọt ngào thì được gọi với cái tên Vũ nữ mật ngọt. Hay giống lan Đai châu nghĩa là khi ra hoa, chùm hoa chụm lại như những vòng châu báu lấp lánh, với vẻ đẹp kiêu sa và quý phái.
Ông Toán cho biết: Tôi đã phải lên Tây Bắc, lặn lội vào các bản làng ở Hòa Bình, Điện Biên, Lai Châu để tìm các giống lan rừng quý hiếm. Lan rừng rất cuốn hút, mỗi loài một vẻ đẹp riêng. Nhưng để thuần phục được các giống lan rừng thì không phải là điều dễ dàng. Vì vậy, người trồng và chăm sóc hoa lan cần có đức tính kiên trì, nhẫn nại và tỉ mỉ. Vùng đất Kim Sơn giáp biển nên sẽ có một chút vị mặn trong gió, nếu người trồng hoa lan không tinh ý lan sẽ khó sinh trưởng tốt.
Vì vậy, sáng sớm cần tưới nhiều nước để rửa bớt lượng muối bám trên thân cây. Ông Toán tâm sự, trong hơn 20 năm trồng và chăm sóc hoa lan, ông đã không ít lần gặp thất bại. Đối với ông, thiệt hại về kinh tế chỉ là nỗi buồn nhỏ, mất mát về tinh thần mới là điều khiến ông buồn nhất. Mỗi giống lan mới tìm được, ông đều dành tâm huyết và tình cảm để chăm sóc cẩn thận, bởi vậy giá trị tinh thần mới là điều vô giá.
Hoa lan đẹp không chỉ bởi những nụ hoa, người chơi lan am hiểu còn biết rằng, chơi lan có thể chơi cả lá, thân, thậm chí là cả rễ lan. Để thỏa niềm đam mê, ông Toán cùng một số người có chung sở thích về lan thành lập Câu lạc bộ Phong lan Kim Sơn để trao đổi kinh nghiệm. Hiện nay, CLB có 35 thành viên, mỗi quý tổ chức sinh hoạt một lần để các thành viên giới thiệu, chia sẻ với nhau giống lan mới sưu tập được hay chia sẻ những kinh nghiệm trồng lan.
Ở cái tuổi “thất thập cổ lai hy”, ông Toán vẫn ngày ngày chăm sóc những giò lan của mình, với mong muốn làm đẹp cho đời, làm đẹp cho người. Hơn 20 năm gắn bó với những loài hoa lan rừng, ông được những người chơi lan ở huyện Kim Sơn biết đến bởi đã có công đưa lan rừng về đất biển.
(Bài, ảnh: Thái Học/baoninhbinh.org.vn)