Các cây lan khi phát triển chật cả chậu lan đa thân hoặc phát triển lên cao quá lan đơn thân đều được tách chiết để trồng lại. Cùng tham khảo những cách trồng lan sau khi tách chiết phổ biến nhất.
1. Trồng trong chậu
Trước tiên, cần chọn chậu đã được nung chín, kích thước chậu cân đối với khả năng phát triển của cây, có nhiều lỗ thoáng. Chậu phải sạch hoặc phải được rửa sạch trước khi trồng. Nếu dùng chậu cũ đã trồng rồi thì phải đốt chậu để khử trùng.
Tiến hành trồng như sau:
– Cho chất trồng cỡ lớn vào đáy chậu, có thể gác chéo sao cho đáy chậu được trống khoảng 1/5-1/4 thể tích chậu. Chất trồng vừa ở giữa và chất trồng nhỏ hơn ở trên mặt nhưng không đầy ngang miệng chậu mà còn chừa mép chậu 1-2cm. Chất trồng thường là than gỗ.
– Gắn cọc ty tơ vào mép chậu nếu trồng lan đa thân hay ở giữa chậu nếu trồng lan đơn thân để giúp cho cây đứng vững vào lúc đầu khi rễ lan chưa bám được vào chậu. Với các chậu có gắn móc treo thì có thể buộc cố định cây lan bằng vào các dây kim loại này.
– Buộc cây lan và cọc ty tơ sao cho hướng phát triển của cây lan về sau sẽ quay vào giữa chậu nếu trồng lan đa thân. Phần gốc lan không chôn trong chất trồng mà chỉ để sát trên mặt chất trồng. Trong bất kỳ trường hợp nào cũng không phủ kín gốc lan, nhất là lan đa thân. Nếu cần tăng độ ẩm cho chậu lan vào mùa khô hạn thì ta có thể phủ lên mặt chậu một lớp mỏng xơ dừa hay dớn sợi, nhưng không che kín gốc lan, rất dễ thối gốc.
– Sau khi trồng, đặt lan ở nơi mát mẻ, ẩm độ cao cho đến khi ra rễ non và phát triển thì chuyển dần ra nơi có ánh sáng phù hợp. Tưới nước, bón phân như cây trưởng thành.
2. Trồng ghép trên thân cây
Đây là cách trồng mô phỏng với cách mà cây lan sống bám trên cành cây ở trong thiên nhiên. Ưu điểm của cách trồng này là giúp lan phát triển mạnh hơn nếu so với các cách trồng khác.
Nếu thân cây còn sống, cần tỉa bớt cành nhánh cho phù hợp với nhu cầu ánh sáng của cây lan muốn trồngCác cây lan chỉ phát triển tốt khi chúng được ghép về phía có ánh sáng ban mai chiếu rọi vào. nghĩa là về hướng đông mà thôi. Cách trồng này rất thích hợp cho hầu hết các giống lan, đặc biệt nhất là các giống lan rừng.
Nếu thân cây đã chết, có thể cắt thành từng khúc ngắn để treo hay thành từng đoạn dài để đứng trong chậu ở sát đất. Trong trường hợp này, phải có giàn che cho phù hợp. Nên chọn cây lâu mục như vú sữa.
Tiến hành trồng như sau:
– Buộc một miếng xơ dừa vào thân cây gỗ rồi buộc chồng lên trên gốc lan muốn trồng. Vào mùa khô, miếng xơ dừa sẽ giúp giữ ẩm mà không làm thối gốc lan. Luôn luôn gốc phải được nằm lộ ra trong không khí. Rễ lan sẽ ló ra và theo hơi ẩm mà mọc bám vào thân cây gỗ. Một thời gian sau, xơ dừa hư mục, ta gỡ bỏ dần đi. Trong trường hợp trồng vào mùa mưa hay những nơi ẩm quá thì khỏ cần miếng xơ dừa này.
Trồng trên miếng dớn, trồng trên khúc gỗ, trồng trên ống sàng, ống nhựa đục lỗ… tương tự như cách trồng ghép trên gỗ nói trên.
3. Trồng cây lan thành băng bằng xơ dừa
Cách trồng này áp dụng cho lan cắt cành như dendrobium, oncidium,… Cách trồng này giảm được chi phí vật tư vì xơ dừa là vật liệu dễ kiếm lại rẻ tiền mà phát triển vẫn tốt, nhảy chồi nhanh.
Tiến hành trồng như sau:
– Chọn xơ dừa của những trái già khô, xẻ ra từng mảnh to bằng bàn tay (mỗi trái chia ra khoảng 4-5 mảnh)
– Sắp các mảnh xơ dừa sát nhau, thành băng dài trên sạp gỗ hay tre, bề lưng quay xuống, bề ruột lõm quay lên trên. Giữ chặt chúng bằng 2 hàng nẹp tre ở hai bên.
Hoặc xếp các miếng xơ dừa theo chiều đứng thành từng hàng khoảng 30 x 50cm
– Dùng các cọc tre có chuốt nhọn một đầu cắm thẳng vào giữa miếng xơ dừa để làm cọc ty tơ.
– Buộc cây lan vào cọc ty tơ, gốc lan sát với xơ dừa
– Tưới nước ít hơn so với trồng bằng than trong chậu. Để tránh úng nước có thể đục thủng một lỗ nhỏ ở giữa miếng xơ dừa trước khi trờng
Trồng lại sau 2 – 3 năm, khi xơ dừa đã hư mục.
4. Trồng cây lan thành luống
>>> XEM THÊM: Những lỗi sai khi chăm sóc phong lan ai cũng từng gặp
Trong trường hợp của Vanda lá hình trụ, Renanthera, Mokara … chúng phát triển rất cao lớn nên trồng treo trong chậu không thuận tiện, hơn nữa, ta cần trồng nhiều để cắt cành hoa. Trong trường hợp này, ta phải trồng thành luống ở đất.
Tiến hành trồng như sau:
– Chuẩn bị luống:
Để tránh úng nước, cần phải đắp luống cao khoảng 15-20 cm, rộng khoảng 1 mét, chiều dài thì tuỳ theo vườn, nhưng không nên dài quá 10m vì sẽ khó chăm sóc từ luống này qua luống khác. Đất ở luống có thể cuốc lên thành từng cục càng lớn càng tốt, sao cho có nhiều lỗ hổng giữa các cục đất để được thoáng, các rễ lan sẽ chui vào đó mà lấy thức ăn. Vì vậy không đập vụn đất ra. Ở vùng đất sét, đất phèn, có thể đắp luống bằng cách dùng cát hoặc trấu đổ lấp trên mặt đất cho dày khoảng 10 – 15 cm. Dùng gỗ hay gạch đóng hay xây thành một khung hình chữ nhật chung quanh luống để giữ cho cát và trấu khỏi chảy tuột vì nước tưới hay vì mưa.
Hai bên luống dựng hai hàng cọc đứng bằng gỗ hay bằng xi măng có nẹp theo chiều ngang để đỡ cậy lan (nhiệm vụ như cọc ty tơ). Hai hàng cọc này đừng quá cao, làm khó cắt cành hoa sau này, thường chỉ cao khoảng 1- 1,5m. Khoảng cách giữa hai hàng chừng 30- 50cm.
Nơi chọn làm luống phải trống thoáng, nhiều nắng, không bị ngập nước.
– Tiến hành trồng:
Buộc đứng các cây lan vào các nẹp, cành này cách cành kia khoảng 20cm. Gốc cành lan không chạm hay chôn vào đất. Các cành lan dài khoảng 40-50cm càng nhiều tầng rễ càng tốt, chúng thường có 2-3 tầng rễ.
Dùng gạch, chậu bể, gáo dừa, than… khoả lên mặt luống cho chạm đến gốc lan, trên cùng dùng xơ dừa đã ngâm ướt phủ lên nhưng không đè nén lại mà để nhẹ nhàng cho xốp, sắp xếp cho đều và đẹp mắt. Tính từ mặt đất lên đến xơ dừa cao khoảng 20cm, không phủ gốc lan.
Che nắng cho lan khi mới trồng bằng các phên tre hay bằng các tàu lá dừa hoặc lưới che để có khoảng 50-60% ánh sáng. Gỡ bỏ dần giàn che đi khi cây lại sự phát triển. Có thể che một lớp lưới thưa cho có độ nắng cỡ 60-80% để cây tươi tốt, phát triển nhanh, ra cành nhánh nhiều cho mục đích nhân giống. Muốn ra hoa nhiều thì tăng nắng lên bằng cách gỡ bỏ lưới hay che lưới thưa hơn. Lá có thể hơi ngả vàng nhưng cây mạnh, ra hoa nhiều.
Làm cỏ để tránh cạnh tranh dinh dưỡng với lan và thường xuyên bón phân hữu cơ như phân bò ở gốc lan. Có thể trét phân bò, phân heo lên trên các nẹp tre, thân lan.
Trồng lại sau khoảng 3-4 năm.
>>> XEM THÊM: Ghép hoa lan 5 cánh trắng Phú Thọ lên cây đa đình thiêng Cổ Tiết