Trong Vũ Trung tuỳ bút, Phạm Đình Hổ đã kể ra một số loài lan, cách chơi lan của người xưa, mà ở đây là những người thời phong kiến. Không những thế, ông còn kể câu chuyện về sự tiếc thương hoa lan của bậc vĩ nhân xưa.
Lan là loài hoa đẹp, những năm gần đây, lan được nhiều người ưa chuộng. Việc hoa lan trở nên nổi tiếng nhất trong các loài hoa bây giờ cũng có một phần tác động từ sự việc xuất hiện dòng lan đột biết, với giá “ngất ngưởng”, và xung quanh câu chuyện lan đột biết, cũng có người bị vướng vòng lao lý.
Lan có nhiều loại, phân bố nhiều nơi trên thế giới, có vẻ đẹp quyến rũ, và đa dạng về màu sắc. Không phải bây giờ, người ta mới chú ý đến hoa lan, mà từ xa xưa, cách đây ít nhất hơn 2000 năm, hoa lan đã được người đời ca ngợi, trong đó có những bậc vĩ nhân.
Trong Vũ trung tuỳ bút, Phạm Đình Hổ – một danh sĩ xưa, cũng hết mực ca ngợi hoa lan. Ông viết: “Đời xưa gọi lan là vương giả hương, vì hoa lan thanh nhã bất phàm; những thứ hoa kỳ quái dễ làm cho người ta say mê không thể ví với nó được. Đời xưa còn có những tên cửu uyển lan, song nay không thể biết hết.
Hãy cứ sở kiến mà bàn, thì những thứ thạch lan, thanh lan cũng hiếm có, mà thứ tố lan cũng không dễ mua. Đông lan là một giống huệ đời xưa, cái thứ ta thường gọi là hoa huệ tức là thứ cỏ huệ ở ngoài đồng vậy. Còn thứ kiến lan, thì cành hoa ngoài xanh trong trắng, hơi điểm sắc đỏ, lại có bốn lưỡi gà như lông gà gô, giống ấy gọi là giống ngọc quế, trồng nó phải để ý giữ gìn trân trọng”.
Qua đó ta thấy, hoa lan được coi là vương, hoa lan thanh nhã. Hoa lan thời đó được gọi bằng những thứ tên mĩ miều, được miêu tả đa dạng về hình dáng. Như dáng có bốn lưỡi gà như lông gà gô.
Phạm Đình Hổ cũng nói rằng, hoa lan xưa được trồng vào chậu sứ, bón bằng một thứ bùn đã phơi khô đốt ủ đi rồi, hoặc lấy những sừng hươu, bã chè khô phủ lên trên gốc, rồi lấy thứ nước ngâm cá ươn tưới cho nó; mỗi ngày phải cắt lá úa, rửa lá tươi vài bốn lần. Như vậy, người xưa rất kỳ công trong cách chăm sóc lan. Những “thức ăn, áo mặc” dành cho hoa lan cũng hết sức đặc biệt.
Với sự chăm sóc lan đặc biệt như thế, thì sự thưởng thức hoa lan cũng rất độc đáo, có người thưởng hoa thì đốt hương tùng chi để trước gió mà thưởng ngoạn. Phạm Đình Hổ còn kể câu chuyện của bậc vĩ nhân xưa đối đãi với hoa lan thế nào.
“Xưa kia, ông Khuất Nguyên đi trên bờ đầm mà hát, kết hoa lan để đeo; đức Khổng phu tử dừng xe trước một hẻm núi, cũng đàn hát thương cho cây lan có vẻ thơm tho mà đời không ai biết; từ đó hoa lan mới nổi tiếng là quốc hương”, Phạm Đình Hổ viết.
Khuất Nguyên và Khổng phu tử là hai bậc vĩ nhân của Trung Hoa. Nhưng tấm lòng của họ đối với thiên nhiên, mà ở đây là hoa lan, cho thấy rằng, hoa lan được yêu thích thế nào. Cũng từ đây, ta thấy được lối sống, quan điểm sống hài hoà giữa con người và thiên nhiên. Mà từ xưa, những bậc thánh nhân đã làm như vậy.
Việc yêu hoa, ngắm hoa không chỉ thể hiện cho sự yêu thích cái đẹp, say mê hương thơm đất trời, mà còn thể hiện thêm tấm lòng của con người đối với vạn vật.
>>> XEM THÊM: Chi tiết cách làm giàn lan tại nhà đơn giản mà đẹp, mang lại hiệu quả cao
Theo Báo Pháp luật