Mấy năm trở lại đây, mô hình trồng hoa lan đang phát triển mạnh ở khu vực thành thị Bình Phước, ngoài lan công nghiệp thì lan rừng được nhiều người chọn trồng. Các mô hình này không những góp phần giải quyết việc làm, nâng cao thu nhập cho hộ nông dân ít đất sản xuất mà còn tạo cảnh quan tươi đẹp.
Tại thành phố Đồng Xoài, nhiều cá nhân, gia đình tận dụng không gian hẹp trong khuôn viên để trồng hoa lan. Việc kết hợp giữa thú chơi hoa lan và làm kinh tế tại đô thị đông dân cư là hướng phát triển nông nghiệp mang văn hóa đô thị, nông nghiệp sạch, tạo thu nhập khá cho các hộ dân ít đất canh tác.
Với diện tích 1.000m2, cạnh hồ Suối Cam thuộc khu phố Phú Tân, phường Tân Phú (Đồng Xoài), 2 năm nay chị Nguyễn Thị Thu Lan cùng một số anh em, bạn bè mở quán cà phê và kinh doanh hoa lan. Vườn hoa lan Hoàng Lãm của chị có tới hơn 300 dòng lan quý như giả hạc, trầm rồng đỏ, hoàng thảo kèn, cáp-lây-da, thủy tiên… Khách đến uống cà phê lại được thưởng ngoạn lan, nếu ưng ý thì mua về trồng, doanh thu của quán vì thế cũng tăng lên. Trung bình mỗi năm, chị Lan thu hơn 300 triệu đồng tiền lãi từ kinh doanh hoa lan.
Anh Nguyễn Tấn Phước ở khu phố Tân Tiến, phường Tân Xuân (Đồng Xoài) giới thiệu với khách về các loại lan rừng
Chị Lan cho biết, chị đến với cây lan từ niềm đam mê. Ban đầu chỉ là thú chơi hoa bình thường, nhưng thấy hiệu quả kinh tế nên chị quyết định kinh doanh. Việc trồng và chơi lan cũng lắm công phu, để cây ra hoa đúng các dịp lễ, tết, thì người trồng phải áp dụng các quy trình kỹ thuật một cách bài bản. Chị nói, hoa lan nếu được chăm sóc tốt, đúng quy trình kỹ thuật thì nó trả công bằng những chùm hoa to, đẹp, thơm ngát…
Cũng tận dụng mảnh vườn nhỏ của gia đình, anh Nguyễn Tấn Phước ở khu phố Tân Tiến, phường Tân Xuân (Đồng Xoài) trồng khoảng 200 loại lan rừng, với 300 dò lan được anh thu thập từ nhiều vùng. Mỗi loài có những đặc điểm, mùi hương và cách chăm sóc riêng. Để sở hữu được những dò lan ưng ý, anh Phước tốn khá nhiều công sức. Bởi lan rừng là loài hoa quý của thiên nhiên, có loại mọc trên vách đá ẩm ướt, có loại mọc trên thân cây mục, sống dưới đất, sống trong vùng lạnh, rừng sâu… Do vậy, phải hiểu đặc tính của cây để trồng, chăm sóc cho phù hợp.
Anh Phước chia sẻ: Đồng Xoài có khí hậu nóng quanh năm nên phải chọn những cây lan ở xứ nóng để trồng thì mới ra hoa. Cây lan thích ẩm nhưng không được úng, do vậy cần tưới nước thường xuyên, nhưng đất trồng không được đọng nước. Việc bón phân, phun thuốc phải đủ số lượng và đúng thời gian, cắt cành đúng thời điểm để cây ra hoa đều, đẹp. Lan rừng có sức sống bền bỉ, nhưng để lan thích nghi với vườn nhà và sớm ra hoa, người trồng phải mất từ 2-3 năm hoặc nhiều hơn nữa để thuần dưỡng hoa. Trong quá trình đó, lan cần nhận được sự chăm sóc tỉ mỉ và quan tâm đặc biệt. Chơi lan rừng lắm công phu nhưng đổi lại, con người qua đó cũng được bồi dưỡng thêm những tính cách tốt đẹp.
Phong trào chơi lan rừng rầm rộ khoảng hơn chục năm trở lại đây. Chỉ tính riêng khu vực thành phố Đồng Xoài đã có hơn 1.000 hộ chơi lan. Thành phố cũng đã thành lập hợp tác xã hoa lan với 17 thành viên tham gia, vốn điều lệ 17,5 tỷ đồng. Để phát triển được loại hình kinh tế nhiều tiềm năng này trong đô thị, tháng 4-2019, Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp tỉnh xây dựng “Mô hình trồng và chăm sóc hoa lan trong khuôn viên nhà đô thị phục vụ cho giải trí, trang trí, tạo không gian sinh động góp phần cải thiện tinh thần và vật chất cho hộ dân vùng đô thị” tại 2 hộ dân ở thành phố Đồng Xoài. Với không gian nhỏ, các hộ có thể tạo ra sản phẩm nông nghiệp đem lại giá trị kinh tế và cả giá trị tinh thần cho người dân. Mô hình bước đầu thực hiện trên quy mô nhỏ và đối tượng giới hạn là lan rừng thủy tiên thuộc giống lan bản địa của tỉnh đang được ưa chuộng. Hơn 300 dò lan thủy tiên của mô hình đang phát triển tốt, sẽ trổ hoa vào dịp tết Nguyên đán Canh Tý 2020.
Cùng với nhịp độ phát triển đô thị, thì việc lựa chọn phát triển mô hình nông nghiệp đô thị phù hợp là hướng đi tất yếu và hoa lan là một trong những mô hình phù hợp.
Hiền Lương