Với vùng khí hậu nhiệt đới ẩm 4 mùa rõ rệt trải dài trên nhiều dãy rừng nguyên sinh và núi đá vôi, tỉnh Tuyên Quang được các nhà thực vật học đánh giá là vùng đất phân bố của nhiều loài lan rừng quý hiếm, trong đó có loài lan rừng Hải Hằng, lan rừng Kiều Đạm Thanh. Hoa lan rừng phi điệp tím Tuyên Quang thì tuyệt vời.
Từ xưa đến nay, thấy vẻ đẹp quyến rũ của các loại lan rừng, nhiều người bắt đầu đưa lan rừng về nhà trồng.
Ở tỉnh Tuyên Quang có một số loài hoa lan rừng đặc hữu, chỉ có thể tìm thấy ở đây. Các nhà thực vật học đã tìm ra loài lan rừng Hải Hằng một giống lan đặc hữu của tỉnh Tuyên Quang tập trung phân bố trên các cánh rừng già, vách đá vôi ẩm ướt của huyện Lâm Bình.
Lan rừng Hải Hằng cho hoa cánh trắng, sọc hồng, thường nở vào tháng 4 – 5, có lông ở phần rễ, thường một cây cho một bông hoa.
Một loài lan rừng quý hiếm nữa của tỉnh Tuyên Quang là hoa lan Kiều Đạm Thanh, phân bố ở huyện Nà Hang, huyện Lâm Bình. Cây lan rừng Kiều Đạm Thanh cho hoa tím trắng, nhị vàng. Loài lan rừng quý hiếm đặc hữu này ở rừng Tuyên Quang hường nở hoa vào tháng 8.
Nhà ở thành phố không có nhiều diện tích, nhưng nhiều người khao khát đưa thiên nhiên vào nhà. Treo lan rừng trên ban công, trước sân nhà là một sự lựa chọn hợp lý.
Việc nhân giống lan rừng, thuần hóa các giống hoa lan rừng đang là chủ đề “nóng” của người chơi.
Anh Nguyễn Văn Trang, tổ 19, phường Tân Quang (TP Tuyên Quang), người chơi lan rừng nhiều năm nay cho biết, trong khu vườn nhà mình, anh đã sưu tầm được trên 100 loài hoa lan.
Từ các loại lan rừng đặc hữu của tỉnh Tuyên Quang cho đến các loại khác như: lan Đuôi Sóc, lan Vẩy Rồng, lan Đuôi Cáo, hoa lan Phi Điệp, lan Hoàng Thảo, Đai Châu, Lưỡi Kiếm, Hạc Vĩ, Long Tu, Đùi Gà, Lan Kiều… anh đều có cả.
Chơi lan, nhất là chơi lan rừng thật sự phải có sự hiểu biết về từng loài lan. Ngoài mua sách đọc, anh Trang còn bỏ thời gian tìm tòi đặc điểm sinh học của từng loại hoa lan, cách sống của chúng ngoài tự nhiên để áp dụng vào việc trồng nhân tạo.
Anh đã nhân giống thành công nhiều loài hoa lan quý hiếm, khách yêu lan rừng các nơi đã tìm đến học hỏi, mua giống về trồng.
Theo những người chơi lan, biết cách trồng lan rất dễ nhưng không biết cách thì rất khó. Có người càng chăm sóc, lan càng chết bởi nhiều người thường nghĩ lan lấy thức ăn qua rễ, hay càng tưới đẫm nước càng tốt là sai lầm. Lan cần “ẩm nhưng không ướt, khô nhưng không hạn”.
Khi lấy lan rừng ngoài tự nhiên về tránh tưới nước một vài ngày, sau đó phun thuốc chống nấm cho cây. Công đoạn tiếp theo đưa lan rừng vào giá thể, có thể dùng gỗ cứng, trừ những loại gỗ đắng.
Đặc biệt lan rừng ưa thích với các loại cây vườn nhà như nhãn, mít, vải. Ghim cây hoa lan rừng chắc chắn bám vào gỗ, mặt lá cây phải ngửa lên để đón ánh sáng.
Nếu trồng lan rừng vào chậu lỗ thì dùng than củi, gỗ mục, cùi dừa, vỏ lạc, lót xốp công nghiệp dưới đáy chậu để thoát nước tốt.
Treo lan rừng dưới tán cây hoặc trên các giá thoáng mát, có lưới cách nhiệt phủ bên trên cao. Tùy theo từng loài lan rừng mà treo chúng ở chỗ ánh sáng, độ ẩm khác nhau.
Người trồng lan rừng, chơi lan rừng cần chú ý phòng chống nấm rễ, ốc sên, sên nhớt cho lan. Qua những cơn mưa rào đột ngột, cần phun nước rửa lá cho lan, đề phòng có mưa a xít.
Xu hướng chơi lan của người dân thành phố Tuyên Quang đang phát triển mạnh mẽ. Không chỉ có người già mà nhiều thanh niên, học sinh cũng mê lan.
Người ít thì vài giò, người nhiều thì hàng trăm giò. Vào dịp Tết, nhiều loại lan, trong đó có lan rừng Tuyên Quang xuống chợ khoe sắc.
Trung tâm Thực nghiệm thực hành, Trường Đại học Tân Trào hiện nay cũng nhân giống, trồng giống lan Hồ Điệp cung cấp cho người chơi lan vào dịp Tết. Tại góc chợ Phan Thiết (TP Tuyên Quang) thời gian gần đây, có một số người đi lấy lan rừng về bán cho người chơi lan, thu hút được nhiều người quan tâm.
Không ít người thành lập nhóm chơi hoa lan trên Facebook để giao lưu học hỏi kinh nghiệm trồng lan, chia sẻ vẻ đẹp của hoa lan.
Anh Trần Công Mỹ, một du khách Hà Nội đam mê lan rừng tâm sự, mỗi lần lên Tuyên Quang kiểu gì anh cũng phải tìm mua vài giò lan rừng về làm quà. Ban công nhà anh tuy hơi hẹp nhưng là chỗ gia đình anh thường thích ra ngắm nhất, bởi ở đó có treo hơn 50 giò lan.
Mỗi khi đi làm về anh thường ra đó ngắm hoa lan rừng thư giãn, mọi mệt mỏi đều được xua tan.
>>> XEM THÊM: Cách trồng lan rừng vào chậu và bí quyết chăm lan phi điệp ra hoa tím tuôn dài miên man của 9X Đắk Nông