Cách trồng lan đai châu, sóc, chồn, hoàng nhạn…. (đơn thân hay độc trụ) về cơ bản thì giống nhau, chỉ khác nhau một tí về mùa hoa thôi.
1. CHỌN GIỐNG
Cây xanh, lá không bị dập, gãy. Riêng rễ thì nát bét cũng được mà không có rễ cũng được. Tốt nhất là rễ còn 1 khúc khoảng 3-5cm, ít nhất phải còn 2 cái rễ mới dễ sống, dễ ghép.
Nếu các bác mua thành phẩm, em sẽ chia sẻ trong 1 bài khác cách chọn 1 giò lan đẹp, chuẩn.
2. GIÁ THỂ
Chậu đất nung với than hoặc vỏ thông; chậu nhựa; lũa; khúc gỗ vú sữa, nhãn, vải…; dớn… Nói chung là giá thể bạn thích nhất, tâm đắc nhất chính là giá thể tốt nhất. Chơi lan là thú chơi của người quân tử, mà người quân tử thì không câu nệ tiểu tiết.
3. HÀNH ĐỘNG GHÉP
A. Lan phải cắt sạch rễ già, dập, tốt nhất là thẳng tay cắt cụt còn 1 khúc khoảng 3-5cm. Dễ ghép, mau ra rễ mới, cây lan mau bám chắc vào giá thể. Dù các bác có cắt hay không thì sau khoảng 3-6 tháng đa phần số rễ cũ loằng ngoằng cũng khô và chết. Cái này nghĩa là đau trước sướng sau. Phụ nữ họ hiểu chuyện này hơn đàn ông đấy. Ví như con cái hư thì phải uốn nắm các kiểu, nói chung là đau xót thì sau này mới sướng được. À, ấy ấy, các bác nghĩ đi đâu đấy, mà em thích cách suy nghĩ của các bác….
Mải nghĩ quá, tí quên là phải cắt cả lá vàng, úng, dập, nát, vòi hoa cũ… nữa.
B. Giá thể xử lý như bài hôm trước em viết về TRỒNG KIỀU. Tuy nhiên có 3 lưu ý nhỏ là than và vỏ thông không cần phải đập nhỏ như vậy, chỉ cần to bằng cái ly mắt trâu các anh hay uống rượu là được. Và nếu trồng lũa thì phải dùng BÀN CHẢI SẮT (20K 1 cái) chải thật sạch đất, phần mục của cục lũa, nói chung là càng sạch càng tốt. Nếu trồng trên gỗ vú sữa, gỗ nhãn hay vải thì cũng phải dùng bàn chải sắt chải sạch vỏ mục, chết, dùng hết sức mà chải giùm em nha. Như vậy mới ít bệnh, giá thể chậm mục nát hơn và rễ lan bám chắc hơn.
C. Làm như sách vở: Pha 1 chậu 20 lít nước với 1 gói Atonik, 50ml Vitamin B1 (1 ml = 1 cc) và 1 gói Ridomil Gold, sau đó ngâm chìm nghỉm lan vào đó 15-20 phút. (Khổ thật, có thím không biết mililít ml là cc). Sau đó TREO NGƯỢC (bữa trước em tư vấn, có thím hỏi treo ngược là treo thế nào, nghĩa là chổng đýt lên trời đó). Treo từ 1 ngày tới 1 tháng tùy các bác. Mục đích là để cho em nó mau ra rễ để trồng sao cho hợp tư thế.
Có 1 bí quyết mà 1 bác chơi lan 35 năm chia sẻ là muốn em nó đẻ con ở gốc, thì cứ treo chổng… như thế 3-5 tháng, sẽ có cây con mọc ra từ chỗ già nhất của cây (chỗ đó đó). Cái này là BÍ KÍP đó, không đùa nha các bác.
Treo chỗ mát (ánh sáng yếu) độ ẩm cao nhưng phải thoáng. Không tưới đẫm, chỉ phun sương ngày 2 lần giữ ẩm là đủ. Cứ 5-7 ngày xịt nấm, B1, Atonik 1 lần là ok.
LƯU Ý: TUYỆT ĐỐI TRÁNH MƯA NẾU KHÔNG ĐẢM BẢO THUỐC NẤM KHUẨN CHUẨN XÁC.
Em thì không làm như sách vở, trồng lan bao năm nay toàn là bỏ qua khâu trên, cứ thế ghép luôn. Nói chung thì cây vẫn sống vô tư, cũng có chết chút chút không đáng kể.
Cách em làm như sau: Xử lý lan và giá thể xong, ghép luôn, treo chỗ mát, ánh sáng yếu, sau đó mới xịt phân và thuốc. 7 -10 ngày phân thuốc 1 lần, CŨNG TRÁNH MƯA.
D. Tới khi nhìn thấy lá cây lan đã tươi tỉnh lại, rễ ra bám vào giá thể thì treo ra giàn chính. Em đã so sánh thấy mấy em này cho ăn nắng 60-80% thì phát triển kém, lá vàng quạch, hay bị bệnh. Nếu cho ăn nắng 40-50% thì phát triển rất là mướt, cây khỏe, ít bệnh, hoa dài và to hơn.
Được cái may mắn là giàn em cao gần 4 mét, tầng trên treo chân dài tới nách (THÂN THÒNG) , mấy em họ DENDRO, tầng giữa treo Ngọc Điểm, Giáng hương, Mỹ dung… và các loài động vật như Chồn, Báo, Cáo, Nhạn, Vịt (Uyên Ương)… Tầng trệt thì giành ươm kie, địa lan, trồng thêm rau.
Nói về trồng rau nhiều bác hỏi xịt thuốc thế sao ăn rau? Em chia sẻ với các bác là mùa khô em 1 tháng mới xịt thuốc 1 lần, mùa mưa thì thấy chớm bệnh mới xịt, dĩ nhiên đầu mùa phải phòng bệnh. Còn khu em che nilon ở trên, 3 tháng em mới xịt thuốc 1 lần.
E. Phân cho lan trong quá trình chăm thì chủ yếu là NPK 20-20-20. Cây nhỏ và mới ghép thì 1/2 liều so với hướng dẫn bao bì, cây trưởng thành thì 2/3 theo hướng dẫn bao bì. Ngoài ra còn trung và vi lượng (Canxi, Magiê, Kẽm, Sắt, Đồng…) thì 1 tháng em xịt 1 -2 lần tùy hứng.
F. Làm sao cho mấy ẻm ra hoa, xịt NPK thôi hay còn gì nữa, xịt tới thời kỳ nào của cây… Xin giành cho bài sau.
G. Mong các bác CHIA SẺ bài này để người thân và bạn bè các bác cũng đọc được. Họ sẽ giúp các bác chăm lan và ủng hộ các bác. Ai biết đâu có 1 ngày họ sẽ chơi lan như các bác. Để khi bác cắt trụi rễ, sẽ không bị mẹ, vợ hoặc chồng nói là điên, hâm, abc….
VÌ 1 NGÀNH LAN VIỆT NAM HÙNG MẠNH!
(Nguyễn Ngọc Hà — Đức Trọng – Lâm Đồng)