Thực tế, bón phân qua rễ không phải cách nhanh nhất để cây hấp thụ chất dinh dưỡng. Theo các nhà khoa học, bón phân qua lá tốt hơn rất nhiều. Không chỉ riêng phong lan mà với nhiều loài cây khác cũng vậy. Cụ thể ra sao mời bạn tìm hiểu cùng Yêu Hoa Lan thông qua bài viết dưới đây:
Những ưu điểm khi bón phân qua lá
Khi bón qua lá, chất dinh dưỡng cung cấp cho cây trồng qua hệ thống khí khổng ở bề mặt lá. Theo số liệu đã được công bố, hiệu suất sử dụng chất dinh dưỡng qua lá đạt tới 95%. Trong khi đó, bón qua đất, cây chỉ sử dụng được 45-50% chất dinh dưỡng.
Sở dĩ như vậy là vì tổng diện tích bề mặt các lá trên cây rộng gấp 15-20 lần diện tích đất được che phủ bởi cành và lá. Nghĩa là diện tích hấp thụ chất dinh dưỡng của lá rộng hơn rất nhiều so với diện tích hấp thụ chất dinh dưỡng của rễ. Qua khí khổng, các chất dinh dưỡng được dẫn đến các tế bào, mô cây để sử dụng.
Trong thành phần chất dinh dưỡng của phân bón lá ngoài các nguyên tố đa lượng như đạm, lân, kali còn có các nguyên tố trung lượng và vi lượng như Fe, Zn, Cu, Mg,… Các nguyên tố này tuy có hàm lượng ít nhưng lại giữ vai trò rất quan trọng. Vì trong môi trường đất thường thiếu hoặc không có. Khi bổ sung các chất này trực tiếp qua lá sẽ giúp đáp ứng đủ nhu cầu và cân đối dinh dưỡng cho cây, tạo điều kiện cho cây phát triển đầy đủ trong từng giai đoạn sinh trưởng. Phân bón lá có tác dụng đặc biệt trong những trường hợp cần bổ sung khẩn cấp chất dinh dưỡng đạm, lân, kali hay các nguyên tố trung, vi lượng.
Trong thành phần của phân bón lá còn tăng cường điều hòa sinh trưởng, tăng khả năng hấp thụ dưỡng chất kích thích đâm chồi, đẻ nhánh, ra hoa, đậu trái, giảm hiện tượng rụng trái non, trái to đẹp, phẩm chất ngon và tăng cường khả năng đề kháng chống chịu sâu bệnh.
Khi nào bắt buộc phải bón phân qua lá
Rễ còn đầy đủ nhưng cây không hấp thu được dinh dưỡng.
Thường là do một số nguyên nhân nhân như sau:
- Chất dinh dưỡng bị bất động hóa do các vi sinh vật
- Chất dinh dưỡng bị cố định do môi trường đất và các chất hữu cơ
- Sự nhiễm mặn (độ EC quá cao sẽ giới hạn khả năng hấp thụ nước của rễ cây)
- Sự bất động liên hệ tới độ pH (sự oxy hóa kim loại ở độ pH cao hoặc sự bất động của Mo ở pH thấp)
- Sự bất cân đối dinh dưỡng trong đất (sự đối kháng giữa các ion như K và Ca)
- Thiếu oxy (đất ngập nước)
- Sự hoạt động của rễ thấp (nhiệt độ thấp quanh vùng rễ trong thời kỳ ra hoa và đậu trái)
- Thiếu nước để các chất dinh dưỡng ngấm vào (khô hạn).
>>> Có thể bạn quan tâm: Kỹ thuật trồng và chăm sóc lan Hoàng Thảo Trúc cho hoa nở đẹp quanh năm
Rễ bị tổn thương hoặc không còn
Nguyên nhân có thể do côn trùng, nấm bệnh tấn công hoặc tổn thương cơ học (do xới xáo khi chăm bón làm đứt rễ). Rễ vẫn hấp thu nhưng cây đang cần một lượng lớn chất dinh dưỡng vào thời kỳ ra hoa, kết trái. Muốn cây tăng năng suất, phải phun thêm qua lá.
Yêu cầu tập trung dinh dưỡng vào các vị trí chuyên biệt bên trong cây
Điều này thường xảy ra trong những vùng trọng điểm của các loại trái cây lớn hoặc các chùm đậu. Liên quan tới cả hai sự kiện là nhu cầu tập trung cao độ vào một vùng chuyên biệt nhiều nguyên tố trong trái cây như N, K và hệ quả của khả năng cơ động thấp ở các mô libe đối với một số nguyên tố nào đó, như Ca, B chẳng hạn.
Nếu hoa phát triển trước lá, khả năng cơ động các nguyên tố bên trong cây cũng có thể bị hạn chế. Trong các thời kỳ hạn hán hoặc ẩm. Độ không khí cao cũng có thể hạn chế sự chuyển vận trong các mạch mao dẫn và ngăn cản sự phân phối các dưỡng chất bất động bởi các mô libe.
Một số điểm cần lưu ý khi sử dụng phân bón lá
Do mức độ hấp thu ion từ việc phun qua lá thường cao hơn vào ban đêm. Để việc hấp thu dinh dưỡng cho lá có hiệu quả, bạn phải:
- Bảo nồng độ bên trong lá nhỏ hơn bên ngoài lá
- Trước khi phun qua lá thì tạm thời không bón qua rễ
- Nồng độ chất phun phải cao hơn nồng độ có sẵn trong lá
Trong trường hợp nếu nồng độ phun quá cao sẽ gây cháy lá, hoặc cây bị bội thực và c.hết. Nếu bón nồng độ thấp thì hiệu lực không rõ. Lúc này bạn có thể khắc phục bằng cách pha nồng độ dung dịch lên cao từ từ, phun thử nghiệm. Đến khi cháy lá thì quay lại nồng độ trước đó. Và chọn nồng độ đó để phun đại trà cho cây.
Khi lá còn đang phát triển thì sự chuyển dịch xuống rễ chậm hơn. Điều này kích thích sự hấp thu dinh dưỡng từ rễ do bộ lá phát triển và quang hợp tốt hơn. Với các chất dinh dưỡng bất động (immobile nutrients) thì sử dụng trên cả lá già và lá non.
>>> Đọc thêm: Những tác nhân ảnh hưởng đến độ ẩm của lan
Đây là cách làm tăng hiệu quả khi phun. Đặc biệt là lá có lớp cutin dày. Việc thêm chất trải cũng làm giảm thiệt hại lá. Vì vào ban ngày, khi nhiệt độ không khí gia tăng làm giảm ẩm độ. Sẽ dẫn đến sự bốc hơi nhanh chóng dung dịch phun lá và làm khô nhanh dung dịch này trên bề mặt lá. Khi phun urê ở nồng độ cao sẽ gây tổn thương lá. Nhưng bạn có thể khắc phục bằng cách phun đồng thời đường sucrose. Phun nhiều lần trong một vụ để tăng hiệu quả.
Điều kiện để phun qua lá
Do cây hấp thụ phân bón lá qua khí khổng nên khi phun phân bón lá, bạn hãy phun lúc khí khổng đang mở. Bạn nên phun khi nhiệt độ từ 10-30 độ C, trời không nắng, không mưa, không có gió khô. Phân bón lá chỉ phát huy tác dụng khi cung cấp đủ nước qua rễ. Bạn phải đảm bảo dung dịch phun không bị rửa trôi hoặc bốc hơi quá nhanh.
Phun đúng thời điểm
Thời điểm thích hợp để phun phân là vào lúc trời râm mát như khi chiều tối hoặc sáng sớm. Thời gian này vừa tránh tổn hại cho cây trồng vừa tăng khả năng hấp thu chất dinh dưỡng. Thời gian phun: 9-10h sáng và 2-3h chiều về mùa đông; 7-8 giờ sáng hoặc 5-6 giờ chiều về mùa hè.
Mỗi phân bón lá định hướng cho từng giai đoạn phát triển của loại cây như: Cây lấy hoa, lấy củ, lấy hạt… phun theo hướng dẫn ghi trên bao bì của nhà sản xuất, phun đúng thời điểm cây cần.
Những điều cần chú ý khi phun:
Bạn có thể pha chế phẩm với thuốc trừ sâu bệnh để tiết kiệm công phun khi phát hiện cây có sâu bệnh. Trường hợp cây phát triển kém có thể phun chế phẩm nhiều lần, mỗi lần cách nhau 10-15 ngày. Bề mặt lá phải nguyên vẹn khi sử dụng phân bón lá. Vì lá rất dễ tổn thương cơ học do gió lớn hoặc khi dùng bình bơm máy.
Hiện nay đa số phân bón cho lan đều là phân bón lá. Khi ta phun hay xịt, tưới cho lan thì tưới luôn cả chậu (thân, lá, gốc, rễ) để tận dụng tối đa khả năng hấp thụ phân của cây.
(Nguồn: Tổng hợp)